فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه مسائل اجتماعی در ایران

مهمترین هدف فراتحلیل حاضر ، ترکیب و انباشت نتایج و راهکارهای علمی و کاربردی مطالعات انجام شده در حوزه مسائل اجتماعی ایران است. دراین فرایند پژوهشی، یافته های حاصل از 36 پروژه و پایان نامه تحصیلی که به بررسی مهمترین مسائل اجتماعی پیش روی جامعه ایرانی از جمله بیکاری، فقر، خشـونت، مسکن، اعتیاد، سـرقت، طلاق، نابرابری، فساد اقتصادی و ... پرداخته اند ، مـورد طبقه بندی و فراتحلیل قرار گرفته است. هـر پژوهش برای رسیدن به نتایجی متقن و معتبر، مستلزم رعایت معیارهای روش شـناختی است. از این رو در فراتحلیل حاضر، ابتدا هر یک از عناصر بنیادین مطالعات مورد بررسی با توجه به معیارهای مرتبط با آنها مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس به واکاوی ارتباط و همسازی درونی این عناصر در ساختمان پژوهشی آنها پرداختیم. نتایـج بـه دست آمده گـویای آن بـود که در مجمـوع 44 درصـد از مطالعات مـورد بررسـی در حـوزه مسـائل اجتماعی ایران، به لحاظ میزان رعایت معیارهای روش شـناختـی در حـد قابل قبولی هسـتند و56 درصـد از آن ها از نظـر علمی و روشی در سـطح مناسـبی قرار ندارند. بیشـترین ضعف تحقیقـات مـورد ارزیابی مربوط بـه بخـش مبانی نظـری تحقیـق و ارتباط آن با سـایر بخـش هـای پژوهـش بوده است. همچنیـن پاره-ای از مـطالعات مـورد بررسی نسبت به رعایت منطقی شـیوه های متعارف یک تحقیق علمی، اصـول فرضیه-سـازی، اصول مفهوم سـازی، ارتباط ارگانیک مجموعه عناصر و اجزای پژوهش با یکدیگر و اسـتفاده از روش-های کیفی در تحقیـق کم توجهی کرده اند. در پایان این پژوهـش با در نظر گرفتن معیارهای روش شـناختی، نتایـج معتبر و راهکارهای علمـی و کاربردی مطالعات مورد ارزیابی اسـتخراج و ترکیب شـده و به تفکیک 18 مورد از مسائل اجتماعی مورد نظر، ارائه شـده-اند. به این امید که مورد استفاده و کاربرد محققان، کارشناسان، برنامه ریزان و مسئولان جامعه در جهت پیشبرد اهداف، برنامه ها و حل مشکلات اجتماعی ایران قرار گیرد.